Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΣ

Ο Κωνσταντίνος Καραβίδας ήταν πολέμιος και του σοσιαλισμού και του καπιταλισμού. Εμπνεόταν από την δημοκρατική οργάνωση της αρχαίας ελληνικής Αθήνας, επειδή η τελευταία είχε καταφέρει, με μοναδικό τρόπο, να συνδέσει αρμονικά την πολιτειακή οργάνωση του άστεος με την φιλοσοφία, την επιστήμη, την τέχνη και την θρησκεία. Ο Κωνσταντίνος Καραβίδας ήταν πολύ κοντά στην κοσμοθεωρία της ελληνικής κοσμοθέασης, επειδή θεωρούσε ότι μια πόλη θα πρέπει να οργανώνεται πολιτικά και οικονομικά, σύμφωνα με τους νόμους που διέπουν το σύμπαν, κάτι που γινόταν επίσης αντιληπτό και στη φιλοσοφία της ελληνικής θεολογίας. 

Ο Καραβίδας είχε συλλάβει μια νέα οργάνωση για το σύγχρονο ελληνισμό με βάση την άμεση δημοκρατία και την πολύ μεγάλη αγάπη για την ελληνική φύση. Η ελληνική φύση, η ενασχόληση μαζί της και η θέασή της αποτελεί την αφορμή για ποιητικό και φιλοσοφικό οίστρο αρχικά, που στη συνέχεια θα ενεργοποιούσε στους πολίτες την πολιτική ορθοπραξία απέναντι στα κοινά. Μόνο η ανάπτυξη του κοινοτικού πνεύματος σε μια πολιτεία, κατά τον Καραβίδα, θα καθιστούσε τους πολίτες ενάρετους, κάτι που μας τόνιζε και ο Αριστοτέλης.

Κέντρο της σκέψης του Καραβίδα είναι η διατήρηση των αρχών της κοινοτικής οργάνωσης - του κοινοτισμού. Λέει σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Το πρόβλημα της αυτονομίας:

«Σύντομα λέγω εδώ ότι ο Κοινοτισμός, είνε ολοκληρωτική συνθετική αντίληψις της ζωής, είνε βίωσις - περιέχει συνεπώς βάσεις οικονομικής αναπλάσεως και στοιχεία πολιτισμού, επαληθευμένα από την Ιστορία μας και αναζωογονούμενα από την ανάγκη των καιρών σήμερα, ως το πιο ζωτικό αίτημα: Χωρίς να κλωνίζωμε την ατομική ιδιοκτησία και το ιερό όραμα της ανθρωπίνης προσωπικότητος - ζητάμε να βγάλωμε απ' την αναρχία και να τάξωμε και τις δύο αυτές τεράστιες δυνάμεις μέσα στην ιεραρχημένην κοινοτική ομάδα, η οποία εξευμενίζει και εξυψώνει την προσωπικότητα του ατόμου και γονιμοποιεί κοινωνικώς την ιδιοκτησία και ζητάμε πρακτικώς, να οργανώσωμε το χωρικό και μικροαστικό κεφάλαιο απάνω στην προσωπική ομαδική εκμετάλευση των στοιχείων του τοπικού μας πλούτου, τα οποία ακριβώς προσφέρονται στους κοινοτικούς θεσμούς...»

Το πρόβλημα των αγροτών, μπορεί να ερμηνευτεί στο ευρύτερο πλαίσιο της σκέψης Κων. Καραβίδα και σύμφωνα με τον Νίκο Μουζέλη:

«Γι' αυτόν, η προκοπή στη χώρα μας ποτέ δε θά ρθει με το να προσπαθούμε να μιμηθούμε και ν' ακολουθήσουμε τη δυτική εξελικτική τροχιά. Το αποτέλεσμα μιας τέτοιας τακτικής θα ήταν η οικονομική αναρχία, η άκρατη εκμετάλλευση, η πολιτική ασυδοσία και η τελειωτική καταστροφή των ζωντανών στοιχείων του πολιτισμού μας».

Ο κοινοτισμός είναι πάντα επίκαιρος και αποτελεί τη χρυσή εφεδρεία της κοινωνία μας για να λυτρωθεί απ' τις καταστροφικές συνέπειες της υιοθέτησης των «δυτικών αξιών»... Σύμφωνα με τον Χρήστο Γιανναρά, λόγω της έντεχνης κατάρρευσης των κοινοτήτων μας, η πόλη «εάλω», η γλώσσα «απέσβετο», η εκκλησία αλλοτριώθηκε σε θρησκεία. Ζούμε το ιστορικό μας τέλος, αλλά όχι ηρωικά.

Ο Κωνσταντίνος Καραβίδας υπήρξε ένας σπουδαίος διανοητής του Αγροτικού ζητήματος. Μελέτησε συστηματικά τα προβλήματα του Αγροτικού χώρου κατά την περίοδο του μεσοπολέμου και οι διαπιστώσεις του παραμένουν στην ουσία τους διαχρονικές. Για τους μελετητές του έργου του, είναι πολύ εύκολο να βρούν σαφείς αναφορές και στη σημερινή κατάσταση, τα αδιέξοδα και τις προκλήσεις για το μέλλον.

Βιογραφία του Κων/νου Καραβίδα :

Γεννήθηκε στην Κεφαλονιά το 1890. Ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στην Πάτρα και σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Από το 1908 έως το 1912, κατά τη διάρκεια των σπουδών του στη Νομική, έλαβε μέρος στους αγώνες για το Δημοτικισμό με ηγέτες τους Αλέξανδρο Δελμούζο, τον Φίλιππο Δραγούμη και άλλους. Υπηρέτησε στους Βαλκανικούς Πολέμους το 1912 στην Αετορράχη και το 1913 στις μάχες του Κιλιντίρ, της Δοϊράνης και της Στρώμνιτσας και στο Πέτσοβο. Το 1914 αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά την αποφοίτηση του προσλήφθηκε ως ακόλουθος νομαρχίας και υπηρέτησε στη Νομαρχία Ναυπλίου. Το 1917 προσέρχεται στο Εθνικό Κίνημα Θεσσαλονίκης. Υπηρέτησε σε διάφορες θέσεις και για ένα διάστημα βρέθηκε στο Πολιτικό Γραφείο του Ελευθέριου Βενιζέλου. Λίγο αργότερα τοποθετήθηκε στη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας με αρμοδιότητες σε ζητήματα εποικισμού έως το Σεπτέμβριο του 1920. Μετά την παραίτηση του από τη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας το 1920 και έως το 1926 ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία αρθρογραφώντας σε διάφορα έντυπα.

Στις αρχές του 1922 βρέθηκε στην Ύπατη Αρμοστεία Σμύρνης με την ιδιότητα του δημοσιογράφου. Για ένα μικρό διάστημα πριν τη μετάβαση του στη Σμύρνη διετέλεσε επίσης διευθυντής του περιοδικού ‘Πολιτική Επιθεώρησις’ του Ίωνος Δραγούμη, που εξέδιδε τότε ο αδελφός του Φίλιππος Δραγούμης. Μετά την επιστροφή του από τη Σμύρνη και μέχρι το 1924 ο Κωνσταντίνος Καραβίδας εξέδιδε μαζί με το Ντίνο Μαλούχο το περιοδικό «Κοινότης». Από το 1926 έως το 1930 εργάστηκε ως τμηματάρχης του Υπουργείου Εξωτερικών στη Βόρεια Ελλάδα με αρμοδιότητες σε ζητήματα εποικισμού. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ο Καραβίδας συνέταξε πλήθος εκθέσεων και υπομνημάτων για το προσφυγικό ζήτημα, τον εποικισμό και την ανταλλαγή των πληθυσμών. To 1932 προσλήφθηκε στην Αγροτική Τράπεζα.

Ασχολήθηκε με την οργάνωση των έργων εγγείων βελτιώσεων σε μικρές κοινότητες σε όλη την επικράτεια. Οι εκθέσεις και τα υπομνήματα του για τα εγγειοβελτιωτικά έργα αποτελούν ένα μεγάλο κομμάτι του αρχείου του. Συνταξιοδοτήθηκε από την Αγροτική Τράπεζα το 1953. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της «Δημοκρατικής Ομάδας». Την περίοδο της Κατοχής συμμετείχε ενεργά στην έκδοση της παράνομης αντιστασιασικής εφημερίδας «Ο Δημοκράτης».Το πλούσιο συγγραφικό του έργο περιέχει μελέτες, συλλογές ποιημάτων και διηγήματα. Μερικά από τα αυτοτελή δημοσιευμένα συγγράμματά του: Εύρωπος (1925), Δωρικόν Άσμα (1926), Η Μακεδονοσλαβική Αγροτική Κοινότης (1926), Η πύκνωσις των αγροτικών μας πληθυσμών (1927), Σοσιαλισμός και Κοινοτισμός (1930), Αγροτικά (1931). Έχει επίσης δημοσιεύσει σειρά άρθρων σε πολλές εφημερίδες με ποικίλη θεματογραφία. Πέθανε το Μάρτιο του 1973 έπειτα από μακρά ασθένεια.

πηγές: 

vlahatasamis.gr

Βιβλίο "Κοινοτισμός" του Μελέτη Μελετόπουλου