.ΔΙΩΓΜΟΙ ΑΡΧΑΙΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ και όχι μόνο....
Μια έρευνα του Δ. Σκουρτέλη
Αρχαίες γραφιδες.
Με αυτές έγραφαν πάνω σε υγρό πηλό.
Θεωρήθηκαν φονικά όπλα από τον Αυτοκράτορα Κλαύδιο...
Η πέννα ήταν ισότιμη με το ξίφος...
Τότε, και τώρα.
Η πέννα ήταν ισότιμη με το ξίφος...
Τότε, και τώρα.
Πάνω στο μνήμα του Ησίοδου γράφτηκε η εξής ελεγεία από τον ποιητή Χερσία:
<<…πλείστον εν Ελλάδι κύδος ορείται ανδρών κρινομένων εν βασάνω σοφίης…>>
<<…Θα είχε περισσότερη δόξα στην Ελλάδα, αν οι άνθρωποι κρίνονταν με βάση τη σοφία τους…>>
Ουδέν σχόλιον.
Αίσωπος. Εκτελέστηκε από το Ιερατείο των Δελφών
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Θα εξετάσουμε συνοπτικά πάνω από εκατό ατομικές περιπτώσεις και αρκετούς μαζικούς διωγμούς ανθρώπων του πνεύματος στην αρχαιότητα. Το φαινόμενο ήταν λοιπόν γενικό, και πρέπει να ερευνήσουμε τα αίτιά του. Η έννοια του «διανοούμενου» που δημιουργεί απομονωμένος από την κοινωνία, είναι σύγχρονη αντίληψη, ξένη προς τον Ελληνικό πολιτισμό. Οι αρχαίοι άνθρωποι του πνεύματος στην Ελλάδα δεν ήταν «φρόνιμα παιδιά». Ηταν ενεργοί πολίτες, και τότε, αυτό σήμαινε πως ήταν και πολιτικοί, και πολεμιστές. Το σίδερο το δούλευαν τόσο καλά τη γλώσσα τους. Γνωστές, π.χ., οι ανδραγαθίες του Σωκράτη και του Πιττακού, ενώ οι Αρχίλοχος και Αλκαίος ήταν μισθοφόροι. Πολλοί σοφοί προσπάθησαν να επιβάλλουν πολιτικά τις ιδέες τους, και μερικές φορές το κατόρθωσαν. Οργανωμένη ομάδα με στόχο την κατάληψη της εξουσίας ήταν οι Πυθαγόρειοι (αρχικά) Η πολιτική οντότητα του «Αισυμνήτη» (λαοπρόβλητου «ποιμένα» ή «Κριτή» με την ορολογία της Π. Διαθήκης) και του «Σοφού Τυράννου» φάνηκε να πετυχαίνει… «Η Φιλοσοφία στην εξουσία» ήταν μια πιθανότητα που έγινε πράξη.
Πνίγηκε, όμως από την αντίδραση των «Δημοκρατικών» που τελικά γέννησε μια «νέα» μορφή σοφού, αυτή του πολιτικού λαοπλάνου ή –αντίθετα- του άτεγκτου κριτή της κοινωνίας. Και ακόμη, αυτού που φιλοσοφικά και πρακτικά, απέρριπτε τα πάντα και ζήταγε απομόνωση, απογοητευμένος. Αυτό που απομόνωνε τους φιλοσόφους με απόλυτο τρόπο, και οδηγούσε άσφαλτα στις διώξεις τους, ήταν η αντίθεσή τους με τις θρησκευτικές προλήψεις της εποχής, που οδήγησε ορισμένους στην πλήρη αμφισβήτηση του δωδεκάθεου. Η άλλη όψη του νομίσματος ήταν πως πολλοί θεωρήθηκαν μάγοι από τον αδαή λαό, αφού μάλιστα και μερικοί, όπως ο Εμπεδοκλής, καλλιέργησαν την εικόνα του θεουργού. Πρέπει να κατανοήσουμε πως τότε οι έννοιες του μάγου, του προφήτη, του μάντη, του φιλόσοφου και του επιστήμονα, συγχέονταν, ή μάλλον, δεν μπορούσαν να διαχωριστούν. Πράγματι, όπως μαρτυρούν οι αρχαίες πηγές, αλλά και οι ίδιοι οι στα κείμενά τους (Πλάτων, Ηρόδοτος, κλπ) οι φιλόσοφοι αναζήτησαν την πηγή της Γνώσης στις απόκρυφες τελετές και τα μυστήρια της Αιγύπτου, Μεσοποταμίας και Φοινίκης, όπου οι επιστημονικές γνώσεις μπερδεύονταν με τις απόκρυφες. Η προσφορά τους στον Πολιτισμό ήταν πως κατόρθωσαν να βγάλουν αυτές τις επιστημονικές γνώσεις στο Φως, και να τις επεκτείνουν, συστηματοποιήσουν εκλαϊκεύσουν, κλπ., αν και ποτέ δεν τις διαχώρισαν απόλυτα από την απόκρυφη πλευρά τους.Απομένει, σε όσους θαυμάζουν την αρχαία Δημοκρατία να εξηγήσουν γιατί δεν κυβέρνησαν τελικά οι Σοφοί. (Όπως αρχικά ο Σόλων, κ.α.) Γιατί, και πρόθυμοι ήταν, και ικανοί, και καλοί πολεμιστές.
Την απάντηση την έδωσε ο Στωικός Χρύσιππος, όταν του ζήτησαν να πολιτευθεί:
«Αν πολιτευθώ πονηρά θα με σιχαθούν οι θεοί
αν πολιτευθώ χρηστά θα με σιχαθούν οι πολίτες»
Κατόπιν, επί Βασιλέων της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής περιόδου οι σοφοί άρχισαν να προσκολλούνται σε αυτούς. Δεν έχασαν όμως τις πολιτικές τους ρίζες και αρκετοί συνέχισαν να έρχονται σε σύγκρουση με την εξουσία και την κρατούσα θρησκεία.Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως η πνευματική δημιουργία δεν είναι ανθρώπινο, αλλά θεϊκό έργο. Οι Μούσες ενέπνεαν τους ποιητές, ο Διόνυσος τους δραματουργούς, ο Ερμής τους Φιλόσοφους. Αν οι Χριστιανοί πιστεύουν πως η Αγία Γραφή είναι θεόπνευστη, οι αρχαίοι επέκτειναν τον χαρακτηρισμό σε όλα τα πνευματικά έργα!!!Αυτό επιβεβαιώνεται από τα ίδια τα κείμενά τους. Ο Ομηρος λέει καθαρά πως γράφει αυτά που του υπαγορεύουν οι Μούσες, ο Αισχύλος έλεγε πως εμπνεύστηκε τα πάντα όταν του εμφανίστηκε ο Διόνυσος όταν κοιμόνταν σε ένα αμπέλι, κλπ., αλλά και από χρησμούς των Δελφών: «Μουσάων θεράποντα» αποκάλεσε έναν ποιητή η Πυθία, καθαγιάζοντας για πάντα την ποίηση, μια που οι χρησμοί είχαν τότε το «Αλάθητο» και η τήρησή τους ήταν υποχρεωτική.
Συνεπώς η δίωξη εναντίον των σοφών για "ασέβεια", ήταν από μόνη της ... ασέβεια.
Συνεχίζω με αποσπάσματα από άρθρο του Παντελή Γιαννουλάκη:
«Η επανάσταση των φιλοσόφων ενάντιας τους θεούς, στους ιερείς, στην κοινωνία και στους θεσμούς»
«Ουδεμία σχέση είχαν οι φιλόσοφοι με τους περισσότερους από τους συμπολίτες τους και με τον απλό λαό, ο οποίοι συνήθως βρισκόταν σε χαμηλότατο ή μέτριο πνευματικό επίπεδο, δεν τους καταλάβαινε καθόλου, συχνά οι άνθρωποι τους κορόιδευαν, τους χλεύαζαν, δεν τους αποδέχονταν, ή ακόμη και τους φοβούνταν ή ένιωθαν δέος μπροστά τους.»
«Δεν συνέθεσαν το έργο τους βάσει κάποιου επίσημου ελληνικού πολιτισμού ή επηρεασμένοι από το κύριο σώμα του, αλλά από προσωπική έμπνευση και έρευνα και εξερεύνηση, αμφισβήτηση και περιέργεια, ατομικό στοχασμό και μαθητεία μόνο δίπλα σε προγενέστερους ομοίους τους.»
«Η ελληνική φιλοσοφία δεν υπήρχε πριν το 600 π.Χ. και τελείωσε ανεπιστρεπτί γύρω στον 4ο αιώνα μ.Χ. (αναμιγμένη με τη ρωμαϊκή φιλοσοφία). Αυτά ήταν τα χίλια χρόνια της φιλοσοφίας. Τα πάντα έχουν ειπωθεί από το 600 π.Χ. ως το 400 μ.Χ., χίλια χρόνια φιλοσοφίας ήταν αρκετά για την ανθρωπότητα. Τελικά η ανθρωπότητα απέρριψε όλες ανεξαιρέτως τις προτάσεις των φιλοσόφων. Γι αυτό και δεν έχουν γίνει ακόμη όλοι οι άνθρωποι σοφοί, και ο σοφός άνθρωπος συνεχίζει να είναι το πιο σπάνιο πράγμα στον κόσμο.».
Πηγή «Απολογητής»
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου