Χριστούγεννα, ή Ηλιούγεννα;

Με την ευκαιρία της σημερινής μέρας που λένε τα κάλαντα θέλω και εγώ να σας πω τα κάλαντα του Τριέσπερου, όμως πρώτα θέλω να σας πω δυο λόγια σχετικά με αυτά για να γνωρίζετε πώς φτάσαμε στα κάλαντα των χριστιανών που σήμερα όλη μέρα θα ακούτε.Η ανάρτηση αυτή αποτελεί συνέχεια των Ηλιούγεννων που η υποτιθέμενη... συντέλεια του κόσμου μας την διέκοψε, επειδή τα δρώμενα κι εκείνης της ημέρας την ίδια μέρα ήταν. Μόνο που στο «Τριέσπερον» γιορτάζουμε το φως, ενώ στην «συντέλεια του κόσμου» γιορτάζαμε το σκοτάδι που η βλακεία φέρνει στα μυαλά των αφελών.Από σήμερα «αύξει το φως και Ηλίου γενέθλιον».

Καλό Τριέσπερον!
Καλά Ηλιούγεννα!

Οι αρχαίοι Έλληνες λοιπόν τέτοιο καιρό γιόρταζαν εκτός από τη γέννηση των ηλιακών θεών και τη «σύλληψη» του Ηρακλή, από τη συνεύρεση του Δία με την Αλκμήνη... όταν βέβαια έλλειπε ο Αμφιτρίωνας, ο άντρας της Αλκμήνης.Θα μου πείτε γιατί αυτό τον καιρό. Αν ξέρατε το μύθο αυτό σίγουρα θα βρίσκατε πολλές ομοιότητες ανάμεσα στη γέννηση των ηλιακών θεών και τα Χριστούγεννα των χριστιανών.Όμως πριν σας πω δυο λόγια για το μύθο καλό είναι να γνωρίζετε ότι μετά την κατάκτηση των Ελλήνων από τους Ρωμαίους, οι ρωμαίοι κατακτήθηκαν πνευματικώς από τους έλληνες. Η σύλληψη του Ηρακλέους γιορταζόταν από τους Έλληνες κατά την περίοδο της έναρξης της χειμερινής ισημερίας 21 Δεκεμβρίου και γιορταζόταν επί τρεις ημέρες με την ονομασία «Τριέσπερον», όπου η νύχτα παρέμεινε μεγαλύτερη από την ημέρα ιδιαίτερα αυτές τις τρεις ημέρες.Κατά την ελληνιστική εποχή, μια αντίστοιχη γιορτή των Ρωμαίων, τα Σατουρνάλια που είχαν καθιερωθεί το 217 πριν την νέα χρονολόγηση ταυτίστηκε με την χρυσή εποχή της αφθονίας του βασιλείας του Κρόνου, πριν καταλυθεί η αρχή του από το Δία. Τα Χριστούγεννα των χριστιανών εμφανίστηκαν ακόμα αργότερα, μετά από μερικούς αιώνες σαν συνέχεια αυτών των δυο εορτών, σύμφωνα με τα έργα που μας διέσωσαν ο Λεύκιος Κορνούτος τον 1ου αιώνα («Επιδρομή των κατά την Ελληνικήν Θεολογίαν Παραδεδομένων») και ο Μακρόβιος του 5ου αιώνα («Σατουρνάλια»).Το «Τριέσπερον» άρχιζε με το Χειμερινό Ηλιοστάσιο, από τη νύκτα της 21ης προς την 22α του Δεκεμβρίου, τη μεγαλύτερη δηλαδή νύκτα του έτους και έφτανε μέχρι τη νύκτα της 24ης προς 25η, όταν η ημέρα άρχιζε να μεγαλώνει. (Λέγεται ότι η νύχτα, κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο, αρχικά έμενε 3 ημέρες στάσιμη χρονικά).Τότε, ακόμα και τον 3ο αιώνα, οι χριστιανοί θεωρούσαν τους Έλληνες ανόητους που γιόρταζαν γενέθλια θεών όπως μας λέει ο Αρνόβιος το 296 μετά τη νέα χρονολόγηση.Όμως, ας δούμε τώρα τι λέει ο μύθος και σαν τεστ να σας αφήσω μόνους σας να τον αποσυμβολίσετε.Εκείνος ο μπερμπάτης θεός μας, ο Δίας, που λέγαμε στην ανάρτηση για τα Ηλιούγεννα θαύμαζε την Αλκμήνη από ψηλά για την ομορφιά και τις αρετές της, και επόμενο ήταν να την ερωτευθεί. Επειδή λοιπόν ο Αμφιτρύωνας απουσίασε σε μια εκστρατεία για πολύ καιρό, ο Δίας, έχοντας πάρει τη μορφή του Αμφιτρύωνα, παραπλάνησε την Αλκμήνη και κοιμήθηκε μαζί της για τρεις ολόκληρες νύκτες. Βέβαια δεν έγινε έτσι ακριβώς, ο μύθος λέει ότι διέταξε τον Ήλιο να μη βγει για τις επόμενες δύο ημέρες, τριπλασιάζοντας έτσι τη διάρκεια της νύκτας, ώστε να απολαύσει τον έρωτά του καλύτερα. Επιστρέφοντας, ο πραγματικός σύζυγος την επομένη από την εκστρατεία, δεν βρήκε την Αλκμήνη τόσο θερμή όσο την περίμενε.Ακούγοντας μάλιστα τις δικαιολογίες της υποψιάσθηκε όπως ήταν φυσικό την απιστία και αποφάσισε να την κάψει ζωντανή. Αλλά ο Δίας έσβησε με μία καταρρακτώδη βροχή την φωτιά και ο Αμφιτρύωνας πείσθηκε τελικώς τι ακριβώς έγινε από τον μάντη Τειρεσία. Μετά από εννέα μήνες η Αλκμήνη γέννησε τον Ηρακλή και τον Ιφικλή. Ο πρώτος ήταν γιος θεού, που στην κούνια του κατάφερε να πνίξει δύο φίδια, ενώ ο δεύτερος γόνος ανθρώπου, του θνητού Αμφιτρύωνα.Τώρα εσείς βρείτε τι συνδέει όλα αυτά μεταξύ τους και ιδιαίτερα με τα χριστούγεννα των χριστιανών, αφού βέβαια σας πω και τα κάλαντα του Τριέσπερου που ευτυχώς ακόμα σε μερικά χωριά της Κύπρου συνεχίζουν και τα λένε.

"Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν είναι ορισμός σας

Ηλίου τη θεία γέννηση να πω στ' αρχοντικό σας.

Απόλλων άρχοντα θεέ, έλα ξανά κοντά μας συ φωτοδότη Βασιλιά,

φώτισε την καρδιά μας. Λιώσε τα χιόνια στα βουνά ζέστανε

τα πλατάνια φέρε μας γέλια και χαρά, ειρήνη και ζωντάνια.

Στο σπίτι αυτό που μπήκαμε οι εστίες να μη σβήσουν

κι όλοι οι νοικοκυραίοι του χίλια χρόνια να ζήσουν"

Πηγή: Απόστολος Λυμπερίδης

< ΠροηγούμενοΕπόμενο >